Nu het referendum over ‘Meer betaalbare woningen door uitbreiding parkeerregulering’ een feit is, hebben de initiatiefnemers op 23 maart 2024 1) bij de gemeenteraad een verzoek ingediend om budget voor een campagne bij het referendum. De gemeenteraad gaat hierop afwijzend reageren en geeft aan dat dit uit eigen middelen betaald moet worden. Toch zijn er andere gemeenten die wel subsidies verstrekken aan initiatiefnemers.
Eigen middelen
In de concept-reactie van de gemeenteraad die op 4 april 2024 2) vastgesteld wordt, staat te lezen dat de gemeenteraad afwijzend zal reageren op de budgetaanvraag. Zo valt onder andere te lezen dat als een wethouder campagne voert, dat met eigen middelen moet doen en zonder steun van de ambtelijke organisatie of mediakanalen van de gemeente. En als politieke partijen campagne willen voeren, moeten zij dat ook uit eigen middelen bekostigen. Daar kunnen zij bijvoorbeeld het bestaande fractiebudget voor gebruiken. De concept-reactie eindigt met: ‘De raad zal de referendumcommissie vragen om toezicht te houden op deze afspraken.’
Stinkende best gedaan
De initiatiefnemers hebben inmiddels gereageerd op deze concept-brief en gevraagd dit voorgenomen besluit te herzien. De initiatiefnemers schrijven in een reactie op 29 maart 2024 3): ‘Wij hebben onze stinkende best hebben gedaan om voor eind maart het definitieve verzoek in te dienen met de bijbehorende ondersteuningsverklaringen.’
Hiermee bedoelen de initiatiefnemers dat, wanneer zij de volledige 10 weken hadden gebruikt, er mogelijk een apart referendum gehouden had moeten worden met extra kosten als gevolg of dat dit referendum pas had plaatsgevonden bij de eerstvolgende verkiezingen na 6 juni. Iets wat de initiatiefnemers niet wenselijk vinden.
Vaststelling budget
Tijdens de raadsvergadering van 4 april neemt de gemeenteraad een besluit over de toewijzing en vaststelling budget voor een referendum op 6 juni 2024 4). Het gaat hierbij om een bedrag van € 185.000 voor de organisatie en € 25.000 voor het implementeren van de referendumverordening. In dit bedrag is geen geld gereserveerd voor de initiatiefnemers van het referendum.
Besluit heroverwegen
De initiatiefnemers vragen zich echter af of zij ook niet onder de ‘organisatie van het referendum’ vallen. Zo stellen initiatiefnemers de gemeenteraad voor om een ‘subsidieplafond’ beschikbaar te stellen van € 2.000 om in ieder geval het drukwerk te kunnen bekostigen. Kortom, de gemeenteraad wordt gevraagd om het besluit te heroverwegen.
Wel in andere gemeenten
In verschillende andere gemeenten wordt wel subsidie beschikbaar gesteld aan initiatiefnemers van een referendum. Zo heeft de gemeente Haarlem 5) voor het referendum ‘Nota Uitwerking parkeerregulering’ op 6 maart een bedrag van € 5.000 per aanvrager beschikbaar gesteld. Uiteindelijk hebben 14 aanvragers een subsidie toegekend gekregen. Ook de gemeente Delft 6) verleent een subsidie van maximaal € 5.000 voor het organiseren van een referendum, zolang er budget is.
Uiteraard moet er aan diverse voorwaarden worden voldaan om in aanmerking te komen voor een subsidie.
Tot slot
Het is dus niet ‘ongebruikelijk’ om subsidie beschikbaar te stellen aan initiatiefnemers van een referendum. De gemeenteraad schrijft in haar reactie dat er ‘zoveel mogelijk sprake moet zijn van een gelijk speelveld’. Maar het is de vraag of hier sprake van is als initiatiefnemers niet over financiële middelen (kunnen) beschikken.
Bronnen:
1) – Budgetaanvraag campagne referendum van 23 maart 2024
2) – Concept-reactie gemeenteraad d.d. 4 april 2024 om budget voor een campagne bij het referendum
3) – Reactie initiatiefnemers van 29 maart 2024 op concept-reactie gemeenteraad
4) – Toewijzing verzoek en vaststelling budget voor een referendum op 6 juni 2024
5) – Gemeente Haarlem
6) – Gemeente Delft
